Tarikatlar meşrep olarak üç kısma ayrılmaktadır. Havf(korku) yolunun büyüğü Hasan Basri Rahmetullahi aleyh Hazretleri; Muhabbet yolunun büyüğü de Rabitü'l-Adeviyye Rahmetullahi aleyh Hazretleri'dir. Ümit ve korku yolunda ise Hasan-ı Basri Rahmetullahi aleyh hazretleri, Hazreti Hüseyin Radıyallahu anh, Hazreti Hasan Radıyallahu anh Efendilerimiz zirve isimlerdir. Abdulkâdir Geylânî Kaddesallahu Sırruh Hazretleri meşrep itibariyle son yolu benimsemiş ve yaşatmıştır.
Hacı Mustafa Hayri Baba Kaddesallahu Sırruh Hazretleri on iki Tarikattan İcazeti olup insan yetiştirmiş olmakla birlikte, kendi anayolunun tüm karakteristik özelliklerini taşımaktadır. Tarikatlarda 3 ayrı yol söz konusudur:
1. İbn-i Arabî Hazretlerinin öncülük ettiği vahdet-i Vücud ekolü
2. îmam Rabbani Hazretlerinin öncülük ettiği Vahdet-i Şuhud ekolü
3. Abdûlkâdir Geylânî Kaddesallahu Sırruh Hazretlerinin öncülük ettiği Tecelli ve Ezkâr ekolü
Hacı Mustafa Hayri Baba Kaddesallahu Sırruh Hazretlerinin temsil ettiği bu üçüncü ekoldür. Bu ekolde; müridan kalp âleminde birçok tecelli yaşamakta ve manen ilerlemektedir. Ne var ki mürşid-i kâmil insanların içerisinde umumdan farklı cazibeli halleri ve tavırları olmasın diye, sanki bir fanusla müridanını korumakta, yani tecellileri yaşayan ve pekişen müridan umumiyetle yaşadıklarını seyredememektedir. Bunun en büyük faydası ferdi planda sâlikin kendi yaşadıklarına takılıp kibirlenmesini önlemiş olmasıdır.
Sosyal planda faydası ise tasavvufu hep hayal edilen ve gizemli nazariyeler olarak gören insanların mistik karakterli bir insandan ziyade halkın ve hayatın içinde, herkesten farklı olmayan sâliklerde aradığını bulup daha kolay ısınmasını temin etmesidir.
Nitekim Abdûlkâdir Geylânî Kaddesallahu Sırruh Hazretlerinin eserleri tetkik edildiğinde insanı, direk babacan bir tavırla ona kendisinden bahsedip Allah'a sevk ettiği görülür. Eserlerinde tevil etmeye sebebiyet verecek, tartışmalara yol açacak beyanlara rastlanmaz. Yüce Pir sosyal alanda da aynı metotla takvaya çağırmış, Hıristiyan ve Yahudilerin İslam dairesine girmesine vesilıe olmuştur. Bu yönüyle onun ekolü "halk içinde Hak'la oluşan" ekollerden biri olmuştur.
Hacı Mustafa Hayri Baba Kaddesallahu Sırruh Hazretlerinin sohbetlerinden yaptığımız alıntılarda her tavır ve sözünün birer İslami Ölçü olduğunu görmekteyiz. Bu yönüyle Hacı Mustafa Hayri Baba Kaddesallahu Sırruh Hazretleri yolunun karakteristik özelliğini devam ettirmiştir.
Tarikatlar meşrep olarak üç kısma ayrılmaktadır. Havf(korku) yolunun büyüğü Hasan Basri Rahmetullahi aleyh Hazretleri; Muhabbet yolunun büyüğü de Rabitü'l-Adeviyye Rahmetullahi aleyh Hazretleri'dir. Ümit ve korku yolunda ise Hasan-ı Basri Rahmetullahi aleyh hazretleri, Hazreti Hüseyin Radıyallahu anh, Hazreti Hasan Radıyallahu anh Efendilerimiz zirve isimlerdir. Abdulkâdir Geylânî Kaddesallahu Sırruh Hazretleri meşrep itibariyle son yolu benimsemiş ve yaşatmıştır. Haliyle Hacı Mustafa Hayri Baba Kaddesallahu Sırruh Hazretleri korku ve ümit yoluna mensuptur. Tasavvuf erbabı en muhkem meşrep olarak bu meşrebi tercih etmişlerdir. Zira korku ve ümit arasında olmak insanın kemalini gösteren bir hal olmaktadır.
Hacı Mustafa Hayri Baba Kaddesallahu Sırruh Hazretleri, tasavvufu tanımlarken "tarikatı" esas aldığı ve biraz daha ileri götürerek tasavvuf ve tarikatı özleştirdiği görülür.
Tarikat yolu, yokluk yoludur, varlık ve benlik yapmak bu yolda şiddetle yasaktır. Çünkü nefis Allah'ın düşmanıdır.
Tarikat yolu enbiya ve evliya yolu ve mesleğidir. Bu yola giren erkek ve kadın herkes evliya namzedidir.
Her mesleğin bir okulu vardır. Evliya mesleğinin okulu da tarikat yani devamlı zikrullahtır.
Hülasa tarikat-ı Aliye yolu, Hüsnü niyet, Hüsnü itaat, Hüsnü amel ve Hüsnü ahlak yoludur. Bu yol enbiya ve evliya yoludur. Onların mesleğidir. Bu çok mukaddes ve ulvi bir yoldur.
Bu tanımlardan Hacı Mustafa Hayri Baba Kaddesallahu Sırruh Hazretlerinin tasavvufu "İslâm'ın bir bütün olarak kemal derecesinde yaşama yolu" olarak gördüğünü söyleyebiliriz.
