Tarihçiler; Seyyid Abdülkadir Geylani'nin medresede verdiği dersleri esnasında kırk katibin orada hazır bulunduğunu, bu katiplerin onun verdiği dersleri kaydettiğini ve daha sonra bu yazılanların kitap haline getirildiğini kaydederler.
Biz elinizdeki tefsirin de bu şekilde meydana getirildiği kanaatindeyiz. Yine tarihi kaynaklardan biliyoruz ki, Geylani Hazretleri "İmamu'l-ulüm" olan ceddi Hz. Ali'den aynı vasfı tevarüs etmiştir. Hazret bu vasfı sayesinde, on üç ilim dalında ders vermiş; bazı sure ve ayetlere çok değişik tefsirler yapmıştır. Mesela bugün elimizde onun yedi çeşit Fatiha Suresi tefsiri bulunmaktadır ve bunların hepsi de tefsir yani muhteva olarak birbirinden tamamen farklıdır. Bunun yanında, yine elimizde ona ait olup da birbirinden farklı olan Yusuf Suresi, Mülk Suresi, Nebe Suresi ve diğer bazı kısa surelerin tefsirleri mevcuttur. Bu durum, zahiri ve batıni ilimlerde öylesine derinliği olan birisi için aslında şaşılacak bir şey değildir. Zira kendisinin, Bağdat'a dışarıdan çözümlenmesi için gönderilmiş bir ibareye hiç fasıla vermeksizin kırk değişik anlam verdiği rivayet edilir.
Abdülkadir Geylani; on üç ilim dalında ders vermekli kalmamış, Hadis, Tefsir, Fıkıh, Kelam ve Edebiyat gibi ilim dallarında çok mühim alimler de yetiştirmiştir. Onun meşhur halife ve talebeleri arasında, kendisinde Arafat'ta hilafet alan Ebu Medyen Şuayb el-Havari'yi, ömrünün son aylarında hazretin yanından hiç ayrılmayan İbn Kudame'yi, ünlü tarihçi ve alim Sem'ani'yi, kadı Ebu Ya'la el-Kebir'i, Hanbelilerin kadısı Ebu Ya'la es-Sağir'i, meşhur alim Abdulgani el-Makdisi'yi ve Nehru'l Kadiriyye adlı kitabımızda hayat hikayelerini anlattığımız üzere daha nicelerini sayabiliriz.
Bu tefsirde de Hz. Pir'in derin, tamamen orjinal ve diğer tefsirlerden oldukça farklı üslubunu görmek mümkündür. Mesela, Besmele'nin, o surenin içeriğine göre 114 ayrı farklı tefsiri yapılmıştır ki, diğer tefsirlerde böyle bir şey yoktur. Yine bu tefsirde diğer hiçbir tefsirden alıntı yapılmamıştır. Bir ayetin tefsiri esnasında zaman zaman diğer ayet ve hadisler kullanılmakla birlikte, Hz. Ali ve İbn Abbas'ın dışında hiç kimseden de herhangi bir nakilde bulunulmamıştır. Yani tamamen orjinal bir tefsirdir. Bu hususta Fatiha Suresi'nin son iki ayetinin diğer tefsirlerden ne kadar farklı ve umumi bir mana ile tefsir edildiği açıkça görülebilr. Surelerin fatihaları (girişleri) ve hatimleri (sonuçları) da nev'i şahsına münhasırdır.
Mütercimler:
Prof. Dr. Dilaver Gürer
Prof. Dr. Ahmet Yılmaz
Doç. Dr. Tahir Uluç
Doç. Dr. Osman Nuri Küçük
Doç. Dr. Mustafa Çakmaklıoğlu
Yrd. Doç. Dr. İbrahim Işıtan
Dr. Fadıl Geylani
Abdülaziz Ceylani
Ali Çoban
Betül Güçlü
